Celem tego artykułu jest wymienienie produktów, których nie należy spożywać ani posiadać podczas Święta Mac. Będę opierał się na rabinicznej definicji kwasu (chamec).
Kiedy Bóg wyprowadzał swój lud z Egiptu nakazał im oddzielić baranka i złożyć go na oddanie (ofiarę) 14 dnia miesiąca Abib. Dzień ten ustanowił jako rozpoczęcie święta, które w Torze określane jest jako Hag HaMacot – Święto Mac (przyjęło się nazywać świętem Paschy od nazwy oddania z baranka – pesah). Jednym z elementów charakteryzujących to święto jest zakaz spożywania i posiadania kwasu: Przez siedem dni spożywać będziecie chleb niekwaszony. Już w pierwszym dniu usuniecie wszelki kwas z domów waszych, bo kto by jadł kwaszone potrawy od dnia pierwszego do siódmego, wyłączony będzie z Izraela. (Wj 12:15) oraz: Przez siedem dni nie znajdzie się w domach waszych żaden kwas, bo kto by spożył coś kwaszonego, winien być wyłączony ze zgromadzenia Izraela, tak przybysz, jak i urodzony w kraju. Nie wolno wam jeść nic kwaszonego; we wszystkich domach waszych winniście jeść chleb niekwaszony. (Wj 12:19-20)
Karą za posiadanie czy używanie chamecu jest karet – dosł. odcięcie, co Raszi tłumaczy jako kara przedwczesnej śmierci zsyłana z Nieba. Tradycja żydowska tak oto definiuje pojęcie kwasu:
Chamec to produkty z pięciu rodzajów zbóż: pszenicy, żyta, owsa, jęczmienia i orkiszu, które już uległy zakwaszeniu (fermentacji) lub mogą jej ulec. Mąka z pięciu rodzaju zbóż, która miała kontakt z wodą przez osiemnaście minut lub dłużej, bez mieszania, jest uważana za chamec. Jeżeli mieszanka była dodatkowo ogrzewana, proces zakwaszenia jest przyśpieszony.
Widzimy więc, że ta definicja nie ma nic wspólnego z naszym pojmowaniem kwasu i kojarzeniem go z cytryną. Poniżej postarałem się wymienić wszystkie produkty, które najczęściej znajdują się w naszych domach, a posiadają status chamec i powinny być usunięte przed świętem Mac.
Produkty, które są chamec lub których nie powinniśmy używać gdyż w chamec mogą sie zmienić:
- mąka (gdy zmieszamy ją z wodą) – ponieważ powstaje przez rozdrobnienie ziarna zbóż (można używać tzw. mąki niechlebowej jeżeli była wytwarzana z innych roślin niż zakazane zboża np. mąka kukurydziana). Posiadanie maki nie jest zakazane, ale trzeba ją zabezpieczyć przed zetknięciem z wodą.
- pieczywo – ponieważ jest wypiekane na bazie mąki połączonej z wodą (chleb, bułki, chałka, bagietka…)
- zakwas chlebowy (zaczyn) – ponieważ jest to niewielka ilość ciasta żytniego, pozostawiona z poprzedniego wypieku lub przygotowany zakwas z mąki żytniej, używany do przygotowania ciasta
- maca zakupiona w sklepie – ponieważ nie wiadomo, czy mąka nie miała kontaktu z wodą przez mniej niż osiemnaście minut (zob. definicja chamecu)
- bułka tarta – ponieważ powstaje na skutek zmielenia bądź starcia suchego pieczywa.
- kasza manna – ponieważ otrzymywana jest z pszenicy
- makaron – ponieważ wytwarzany jest na bazie mąki i wody
Alkohole:
- piwo – ponieważ jest uzyskiwane w wyniku fermentacji alkoholowej brzeczki piwnej, otrzymywanej ze zbóż – głównie jęczmienia
- wódka, spirytus uzyskiwane ze zbóż wymienionych w definicji
-
ocet spirytusowy a co zatem idzie wszelkie produkty zawierające taki ocet np. majonezy, musztardy, wszelkie grzyby czy warzywa i owoce marynowane w takim occie.
Słodycze:
-
ciasta i ciastka dostępne w normalnej sprzedaży – ponieważ powstaje przez pieczenie mąki z dodatkiem wody.
- wafel – ponieważ jest to rodzaj kruchego ciasta, którego składnikiem jest mąka i woda
- batony – te, które zawierają wafel
- płatki – te, które są zrobione z zakazanych gatunków zbóż
- otręby – ponieważ są otoczką zbóż np. pszenicy, owsa lub żyta, która pozostała z przemiału ziarna na mąkę
Ponadto trzeba zwrócić uwagę na kosmetyki i chemie użytkową czy nie zawierają spirytusu na bazie zbóż wymienionych w definicji.
opracował Maciej Szymański